Surah Al Baqarah Tafseer

Surah
Juz
Page
1
Page 1
2
Page 2
3
Page 3
4
Page 4
5
Page 5
6
Page 6
7
Page 7
8
Page 8
9
Page 9
10
Page 10
11
Page 11
12
Page 12
13
Page 13
14
Page 14
15
Page 15
16
Page 16
17
Page 17
18
Page 18
19
Page 19
20
Page 20
21
Page 21
22
Page 22
23
Page 23
24
Page 24
25
Page 25
26
Page 26
27
Page 27
28
Page 28
29
Page 29
30
Page 30
31
Page 31
32
Page 32
33
Page 33
34
Page 34
35
Page 35
36
Page 36
37
Page 37
38
Page 38
39
Page 39
40
Page 40
41
Page 41
42
Page 42
43
Page 43
44
Page 44
45
Page 45
46
Page 46
47
Page 47
48
Page 48
49
Page 49
50
Page 50
51
Page 51
52
Page 52
53
Page 53
54
Page 54
55
Page 55
56
Page 56
57
Page 57
58
Page 58
59
Page 59
60
Page 60
61
Page 61
62
Page 62
63
Page 63
64
Page 64
65
Page 65
66
Page 66
67
Page 67
68
Page 68
69
Page 69
70
Page 70
71
Page 71
72
Page 72
73
Page 73
74
Page 74
75
Page 75
76
Page 76
77
Page 77
78
Page 78
79
Page 79
80
Page 80
81
Page 81
82
Page 82
83
Page 83
84
Page 84
85
Page 85
86
Page 86
87
Page 87
88
Page 88
89
Page 89
90
Page 90
91
Page 91
92
Page 92
93
Page 93
94
Page 94
95
Page 95
96
Page 96
97
Page 97
98
Page 98
99
Page 99
100
Page 100
101
Page 101
102
Page 102
103
Page 103
104
Page 104
105
Page 105
106
Page 106
107
Page 107
108
Page 108
109
Page 109
110
Page 110
111
Page 111
112
Page 112
113
Page 113
114
Page 114
115
Page 115
116
Page 116
117
Page 117
118
Page 118
119
Page 119
120
Page 120
121
Page 121
122
Page 122
123
Page 123
124
Page 124
125
Page 125
126
Page 126
127
Page 127
128
Page 128
129
Page 129
130
Page 130
131
Page 131
132
Page 132
133
Page 133
134
Page 134
135
Page 135
136
Page 136
137
Page 137
138
Page 138
139
Page 139
140
Page 140
141
Page 141
142
Page 142
143
Page 143
144
Page 144
145
Page 145
146
Page 146
147
Page 147
148
Page 148
149
Page 149
150
Page 150
151
Page 151
152
Page 152
153
Page 153
154
Page 154
155
Page 155
156
Page 156
157
Page 157
158
Page 158
159
Page 159
160
Page 160
161
Page 161
162
Page 162
163
Page 163
164
Page 164
165
Page 165
166
Page 166
167
Page 167
168
Page 168
169
Page 169
170
Page 170
171
Page 171
172
Page 172
173
Page 173
174
Page 174
175
Page 175
176
Page 176
177
Page 177
178
Page 178
179
Page 179
180
Page 180
181
Page 181
182
Page 182
183
Page 183
184
Page 184
185
Page 185
186
Page 186
187
Page 187
188
Page 188
189
Page 189
190
Page 190
191
Page 191
192
Page 192
193
Page 193
194
Page 194
195
Page 195
196
Page 196
197
Page 197
198
Page 198
199
Page 199
200
Page 200
201
Page 201
202
Page 202
203
Page 203
204
Page 204
205
Page 205
206
Page 206
207
Page 207
208
Page 208
209
Page 209
210
Page 210
211
Page 211
212
Page 212
213
Page 213
214
Page 214
215
Page 215
216
Page 216
217
Page 217
218
Page 218
219
Page 219
220
Page 220
221
Page 221
222
Page 222
223
Page 223
224
Page 224
225
Page 225
226
Page 226
227
Page 227
228
Page 228
229
Page 229
230
Page 230
231
Page 231
232
Page 232
233
Page 233
234
Page 234
235
Page 235
236
Page 236
237
Page 237
238
Page 238
239
Page 239
240
Page 240
241
Page 241
242
Page 242
243
Page 243
244
Page 244
245
Page 245
246
Page 246
247
Page 247
248
Page 248
249
Page 249
250
Page 250
251
Page 251
252
Page 252
253
Page 253
254
Page 254
255
Page 255
256
Page 256
257
Page 257
258
Page 258
259
Page 259
260
Page 260
261
Page 261
262
Page 262
263
Page 263
264
Page 264
265
Page 265
266
Page 266
267
Page 267
268
Page 268
269
Page 269
270
Page 270
271
Page 271
272
Page 272
273
Page 273
274
Page 274
275
Page 275
276
Page 276
277
Page 277
278
Page 278
279
Page 279
280
Page 280
281
Page 281
282
Page 282
283
Page 283
284
Page 284
285
Page 285
286
Page 286
287
Page 287
288
Page 288
289
Page 289
290
Page 290
291
Page 291
292
Page 292
293
Page 293
294
Page 294
295
Page 295
296
Page 296
297
Page 297
298
Page 298
299
Page 299
300
Page 300
301
Page 301
302
Page 302
303
Page 303
304
Page 304
305
Page 305
306
Page 306
307
Page 307
308
Page 308
309
Page 309
310
Page 310
311
Page 311
312
Page 312
313
Page 313
314
Page 314
315
Page 315
316
Page 316
317
Page 317
318
Page 318
319
Page 319
320
Page 320
321
Page 321
322
Page 322
323
Page 323
324
Page 324
325
Page 325
326
Page 326
327
Page 327
328
Page 328
329
Page 329
330
Page 330
331
Page 331
332
Page 332
333
Page 333
334
Page 334
335
Page 335
336
Page 336
337
Page 337
338
Page 338
339
Page 339
340
Page 340
341
Page 341
342
Page 342
343
Page 343
344
Page 344
345
Page 345
346
Page 346
347
Page 347
348
Page 348
349
Page 349
350
Page 350
351
Page 351
352
Page 352
353
Page 353
354
Page 354
355
Page 355
356
Page 356
357
Page 357
358
Page 358
359
Page 359
360
Page 360
361
Page 361
362
Page 362
363
Page 363
364
Page 364
365
Page 365
366
Page 366
367
Page 367
368
Page 368
369
Page 369
370
Page 370
371
Page 371
372
Page 372
373
Page 373
374
Page 374
375
Page 375
376
Page 376
377
Page 377
378
Page 378
379
Page 379
380
Page 380
381
Page 381
382
Page 382
383
Page 383
384
Page 384
385
Page 385
386
Page 386
387
Page 387
388
Page 388
389
Page 389
390
Page 390
391
Page 391
392
Page 392
393
Page 393
394
Page 394
395
Page 395
396
Page 396
397
Page 397
398
Page 398
399
Page 399
400
Page 400
401
Page 401
402
Page 402
403
Page 403
404
Page 404
405
Page 405
406
Page 406
407
Page 407
408
Page 408
409
Page 409
410
Page 410
411
Page 411
412
Page 412
413
Page 413
414
Page 414
415
Page 415
416
Page 416
417
Page 417
418
Page 418
419
Page 419
420
Page 420
421
Page 421
422
Page 422
423
Page 423
424
Page 424
425
Page 425
426
Page 426
427
Page 427
428
Page 428
429
Page 429
430
Page 430
431
Page 431
432
Page 432
433
Page 433
434
Page 434
435
Page 435
436
Page 436
437
Page 437
438
Page 438
439
Page 439
440
Page 440
441
Page 441
442
Page 442
443
Page 443
444
Page 444
445
Page 445
446
Page 446
447
Page 447
448
Page 448
449
Page 449
450
Page 450
451
Page 451
452
Page 452
453
Page 453
454
Page 454
455
Page 455
456
Page 456
457
Page 457
458
Page 458
459
Page 459
460
Page 460
461
Page 461
462
Page 462
463
Page 463
464
Page 464
465
Page 465
466
Page 466
467
Page 467
468
Page 468
469
Page 469
470
Page 470
471
Page 471
472
Page 472
473
Page 473
474
Page 474
475
Page 475
476
Page 476
477
Page 477
478
Page 478
479
Page 479
480
Page 480
481
Page 481
482
Page 482
483
Page 483
484
Page 484
485
Page 485
486
Page 486
487
Page 487
488
Page 488
489
Page 489
490
Page 490
491
Page 491
492
Page 492
493
Page 493
494
Page 494
495
Page 495
496
Page 496
497
Page 497
498
Page 498
499
Page 499
500
Page 500
501
Page 501
502
Page 502
503
Page 503
504
Page 504
505
Page 505
506
Page 506
507
Page 507
508
Page 508
509
Page 509
510
Page 510
511
Page 511
512
Page 512
513
Page 513
514
Page 514
515
Page 515
516
Page 516
517
Page 517
518
Page 518
519
Page 519
520
Page 520
521
Page 521
522
Page 522
523
Page 523
524
Page 524
525
Page 525
526
Page 526
527
Page 527
528
Page 528
529
Page 529
530
Page 530
531
Page 531
532
Page 532
533
Page 533
534
Page 534
535
Page 535
536
Page 536
537
Page 537
538
Page 538
539
Page 539
540
Page 540
541
Page 541
542
Page 542
543
Page 543
544
Page 544
545
Page 545
546
Page 546
547
Page 547
548
Page 548
549
Page 549
550
Page 550
551
Page 551
552
Page 552
553
Page 553
554
Page 554
555
Page 555
556
Page 556
557
Page 557
558
Page 558
559
Page 559
560
Page 560
561
Page 561
562
Page 562
563
Page 563
564
Page 564
565
Page 565
566
Page 566
567
Page 567
568
Page 568
569
Page 569
570
Page 570
571
Page 571
572
Page 572
573
Page 573
574
Page 574
575
Page 575
576
Page 576
577
Page 577
578
Page 578
579
Page 579
580
Page 580
581
Page 581
582
Page 582
583
Page 583
584
Page 584
585
Page 585
586
Page 586
587
Page 587
588
Page 588
589
Page 589
590
Page 590
591
Page 591
592
Page 592
593
Page 593
594
Page 594
595
Page 595
596
Page 596
597
Page 597
598
Page 598
599
Page 599
600
Page 600
601
Page 601
602
Page 602
603
Page 603
604
Page 604

Al-Baqarah : 197

2:197
ٱلْحَجُّأَشْهُرٌمَّعْلُومَٰتٌفَمَنفَرَضَفِيهِنَّٱلْحَجَّفَلَارَفَثَوَلَافُسُوقَوَلَاجِدَالَفِىٱلْحَجِّوَمَاتَفْعَلُوا۟مِنْخَيْرٍيَعْلَمْهُٱللَّهُوَتَزَوَّدُوا۟فَإِنَّخَيْرَٱلزَّادِٱلتَّقْوَىٰوَٱتَّقُونِيَٰٓأُو۟لِىٱلْأَلْبَٰبِ ١٩٧

Saheeh International

Hajj is [during] well-known months, so whoever has made Hajj obligatory upon himself therein [by entering the state of ihram], there is [to be for him] no sexual relations and no disobedience and no disputing during Hajj. And whatever good you do - Allah knows it. And take provisions, but indeed, the best provision is fear of Allah . And fear Me, O you of understanding.

Tafseer 'Ibn Kathir' (EN)

When does Ihram for Hajj start

Allah said:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ

The Hajj is (in) the well-known months.

This Ayah indicates that Ihram for Hajj only occurs during the months of Hajj. This was reported from Ibn Abbas, Jabir, Ata, Tawus and Mujahid.

The proof for this is Allah's statement that Hajj occurs during known, specific months, which indicates that Hajj is not allowed before that, just as the prayer has a fixed time (before which one's prayer is not accepted).

Ash-Shafii recorded that Ibn Abbas said,

"No person should assume Ihram for Hajj before the months of the Hajj, for Allah said:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ

(The Hajj is (in) the well-known months).

Ibn Khuzaymah reported that Ibn Abbas said,

"No Ihram for Hajj should be assumed, except during the months of Hajj, for among the Sunnah of Hajj is that one assume Ihram for it during the Hajj months."

This is an authentic narration and the Companion's statement that such and such is among the Sunnah is considered as a Hadith of the Prophet, according to the majority of the scholars. This is especially the case when it is Ibn Abbas who issued this statement, as he is the Tarjuman (translator, interpreter, explainer) of the Qur'an.

There is a Hadith about this subject too.

Ibn Marduwyah related that Jabir narrated that the Prophet said:

لَاا يَنْبَغِي لاِاَحَدٍ أَنْ يُحْرِمَ بِالْحَجِّ إِلاَّ فِي أَشْهُرِ الْحَج

No one should assume Ihram for Hajj, but during the months of Hajj.

The chain of narrators for this Hadith is reasonable.

Ash-Shafii and Al-Bayhaqi recorded this Hadith from Ibn Jurayj who related that Abu Az-Zubayr said that he heard Jabir bin Abdullah being asked,

"Does one assume Ihram for Hajj before the months of the Hajj?"

He said, "No."

This narration is more reliable than the narration that we mentioned from the Prophet.

In short, this statement is the opinion of the Companion, supported by Ibn Abbas statement that it is a part of the Sunnah not to assume Ihram for Hajj before the months of the Hajj.

Allah knows best.

The Months of Hajj

Allah said:

أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ

the well-known months.

Al-Bukhari said that Ibn Umar said that;

these are Shawwal, Dhul-Qadah and the first ten days of Dhul-Hijjah.

This narration for which Al-Bukhari did not mention the chain of narrators, was collected by a continuous chain of narrators that Ibn Jarir rendered authentic, leading to Ibn Umar, who said:

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ

(The Hajj (pilgrimage) is (in) the well-known (lunar year) months),

"which are Shawwal,Dhul-Qadah and the (first) ten days of Dhul-Hijjah."

Its chain is Sahih.

Al-Hakim also recorded it in his Mustadrak, and he said, "It meets the criteria of the Two Sheikhs."

This statement is also reported from Umar, Ali, Ibn Mas`ud, Abdullah bin Az-Zubayr, Ibn Abbas, Ata, Tawus, Mujahid, Ibrahim An-Nakhai, Imam Ash-Sha`bi, Al-Hasan, Ibn Sirin, Makhul, Qatadah, Ad-Dahhak bin Muzahim, Ar-Rabi bin Anas and Muqatil bin Hayyan.

This opinion was preferred by Ibn Jarir who said,

"It is a common practice to call two months and a part of the third month as `months'. This is similar to the Arab's saying, `I visited such and such person this year or this day.' He only visited him during a part of the year and a part of the day.

Allah said:

فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلَ إِثْمَ عَلَيْهِ

(But whosoever hastens to leave in two days, there is no sin on him), (2:203).

In this case, one will only be hastening for one and a half days."

Allah then said:

فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ

So whosoever intends (Farada) to perform Hajj therein (by assuming Ihram),

meaning that one's assuming the Ihram requires a Hajj, for the person is required to complete the rituals of Hajj after assuming Ihram.

Ibn Jarir said that Al-Awfi said,

"The scholars agree that (Farada) `intends' mentioned in the Ayah means it is a requirement and an obligation."

Ali bin Abu Talhah said that Ibn Abbas said:

"

فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ

(So whosoever intends to perform Hajj therein (by assuming Ihram)), refers to those who assume Ihram for Hajj and Umrah."

Ata said,

"'Intends', means, assumes the Ihram."

Similar statements were attributed to Ibrahim, Ad-Dahhak and others.

Prohibition of Rafath (Sexual Intercourse) during Hajj

Allah said:

فَلَ رَفَثَ

He should not have Rafath,

This Ayah means that those who assume the Ihram for Hajj or Umrah are required to avoid the Rafath, meaning, sexual intercourse.

Allah's statement here is similar to His statement:

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَأيِكُمْ

It is made lawful for you to have Rafath (sexual relations) with your wives on the night of the fast. (2:187)

Whatever might lead to sexual intercourse, such as embracing, kissing and talking to women about similar subjects, is not allowed.

Ibn Jarir reported that Nafi narrated that Abdullah bin Umar said,

"Rafath means sexual intercourse or mentioning this subject with the tongue, by either men or women."

Ata bin Abu Rabah said that,

Rafath means sexual intercourse and foul speech.

This is also the opinion of Amr bin Dinar.

Ata also said that they used to even prevent talking (or hinting) about this subject.

Tawus said that Rafath includes one's saying,

"When I end the Ihram I will have sex with you."

This is also the same explanation offered by Abu Al-Aliyah regarding Rafath.

Ali bin Abu Talhah said that Ibn Abbas said,

"Rafath means having sex with the wife, kissing, fondling and saying foul words to her, and similar acts."

Ibn Abbas and Ibn Umar said that;

Rafath means to have sex with women.

This is also the opinion of Sa`id bin Jubayr, Ikrimah, Mujahid, Ibrahim An-Nakhai, Abu Al-Aliyah who narrated it from Ata and Makhul, Ata Al-Khurasani, Ata' bin Yasar, Atiyah, Ibrahim, Ar-Rabi, Az-Zuhri, As-Suddi, Malik bin Anas, Muqatil bin Hayyan, Abdul-Karim bin Malik, Al-Hasan, Qatadah and Ad-Dahhak, and others.

The Prohibition of Fusuq during Hajj

Allah said:

وَلَا فُسُوقَ

nor commit sin,

Miqsam and several other scholars related that Ibn Abbas said,

"It is disobedience."

This is also the opinion of Ata, Mujahid, Tawus, Ikrimah, Sa`id bin Jubayr, Muhammad bin Ka`b, Al-Hasan, Qatadah, Ibrahim An-Nakhai, Az-Zuhri, Ar-Rabi bin Anas, Ata bin Yasar, Ata Al-Khurasani and Muqatil bin Hayyan.

Ibn Wahb reported that Nafi` narrated that Abdullah bin Umar said,

"Fusuq (or sin mentioned in the Ayah (2:197)) refers to committing what Allah has forbidden in the Sacred Area."

Several others said that;

Fusuq means cursing others, they based this on the authentic Hadith:

سِبَابُ الْمُسْلِمِ فُسُوقٌ وَقِتَالُهُ كُفْر

Cursing the Muslim is Fusuq, while fighting him is Kufr.

Abdur-Rahman bin Zayd bin Aslam said;

Fusuq here means slaughtering animals for the idols, as Allah said:

أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ

or impious (Fisq) meat (of an animal) which is slaughtered as a sacrifice for others than Allah. (6:145)

Ad-Dahhak said that;

Fusuq is insulting one another with bad nicknames.

Those who said that the Fusuq means all types of disobedience are correct. Allah has also prohibited committing injustice during the months of Hajj in specific, although injustice is prohibited throughout the year. This is why Allah said:

مِنْهَأ أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَ تَظْلِمُواْ فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ

of them four are sacred. That is the right religion, so wrong not yourselves therein. (9:36)

Allah said about the Sacred Area:

وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُّذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ

and whoever inclines to evil actions therein or to do wrong, him We shall cause to taste from a painful torment. (22:25)

It is recorded in the Two Sahihs that Abu Hurayrah narrated that Allah's Messenger said:

مَنْ حَجَّ هَذَا الْبَيْتَ فَلَمْ يَرْفُثْ وَلَمْ يَفْسُقْ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَيَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّه

Whoever performed Hajj to this (Sacred) House and did not commit Rafath or Fusuq, will return sinless, just as the day his mother gave birth to him.

The Prohibition of arguing during Hajj

Allah said:

وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ

nor should there be Jidal during Hajj,

meaning, disputes and arguments.

Ibn Jarir related that Abdullah bin Mas`ud said that;

what Allah said:

وَلَا جِدَالَ فِي الْحَجِّ

(...nor dispute unjustly during the Hajj) means to argue with your companion (or fellow) until you make him angry.

This is similar to the the opinion that Miqsam and Ad-Dahhak related to Ibn Abbas.

This is also the same meaning reported from Abu Al-Aliyah, Ata, Mujahid, Sa`id bin Jubayr, Ikrimah, Jabir bin Zayd, Ata Al-Khurasani, Makhul, As-Suddi, Muqatil bin Hayyan, Amr bin Dinar, Ad-Dahhak, Ar-Rabi bin Anas, Ibrahim An-Nakhai, Ata bin Yasar, Al-Hasan, Qatadah and Az-Zuhri.

The Encouragement for Righteous Deeds and to bring Provisions for Hajj

Allah said:

وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ

And whatever good you do, Allah knows it.

After Allah prohibited evil in deed and tongue, He encouraged righteous, good deeds, stating that He is knowledgeable of the good that they do, and He will reward them with the best awards on the Day of Resurrection.

Allah said next:

وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

And take provisions (with you) for the journey, but the best provision is At-Taqwa (piety, righteousness).

Al-Bukhari and Abu Dawud reported that Ibn Abbas said,

"The people of Yemen used to go to Hajj without taking enough supplies with them. They used to say, `We are those who have Tawakkul (reliance on Allah).'

Allah revealed this Ayah:

وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

(And take provisions (with you) for the journey, but the best provision is At-Taqwa (piety, righteousness)).

Ibn Jarir and Ibn Marduwyah narrated that Ibn Umar said,

"When people assumed Ihram, they would throw away whatever provisions they had and would acquire other types of provisions. Allah revealed:

وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

(And take a provisions (with you) for the journey, but the best provision is At-Taqwa (piety, righteousness)).

Allah forbade them from this practice and required them to take flour and Sawiq (a type of food usually eaten with dates) with them."

The Provisions of the Hereafter

Allah said:

فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

but the best provision is At-Taqwa (piety, righteousness).

When Allah required mankind to supply themselves with what sustains them for the journeys of this life, He directed them to the necessary provisions for the Hereafter:Taqwa.

Allah said in another Ayah:

وَرِيشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ

and as an adornment; and the raiment of Taqwa, that is better. (7:26)

Allah mentioned the material covering and then He mentioned the spiritual covering, which includes humbleness, obedience and Taqwa. He also stated that the latter provision is better and more beneficial than the former.

وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الَالْبَابِ

So fear Me, O men of understanding!

meaning:`Fear My torment, punishment, and affliction for those who defy Me and do not adhere to My commands, O people of reason and understanding.

Quran Mazid
go_to_top
Quran Mazid
Surah
Juz
Page
1
Page 1
2
Page 2
3
Page 3
4
Page 4
5
Page 5
6
Page 6
7
Page 7
8
Page 8
9
Page 9
10
Page 10
11
Page 11
12
Page 12
13
Page 13
14
Page 14
15
Page 15
16
Page 16
17
Page 17
18
Page 18
19
Page 19
20
Page 20
21
Page 21
22
Page 22
23
Page 23
24
Page 24
25
Page 25
26
Page 26
27
Page 27
28
Page 28
29
Page 29
30
Page 30
31
Page 31
32
Page 32
33
Page 33
34
Page 34
35
Page 35
36
Page 36
37
Page 37
38
Page 38
39
Page 39
40
Page 40
41
Page 41
42
Page 42
43
Page 43
44
Page 44
45
Page 45
46
Page 46
47
Page 47
48
Page 48
49
Page 49
50
Page 50
51
Page 51
52
Page 52
53
Page 53
54
Page 54
55
Page 55
56
Page 56
57
Page 57
58
Page 58
59
Page 59
60
Page 60
61
Page 61
62
Page 62
63
Page 63
64
Page 64
65
Page 65
66
Page 66
67
Page 67
68
Page 68
69
Page 69
70
Page 70
71
Page 71
72
Page 72
73
Page 73
74
Page 74
75
Page 75
76
Page 76
77
Page 77
78
Page 78
79
Page 79
80
Page 80
81
Page 81
82
Page 82
83
Page 83
84
Page 84
85
Page 85
86
Page 86
87
Page 87
88
Page 88
89
Page 89
90
Page 90
91
Page 91
92
Page 92
93
Page 93
94
Page 94
95
Page 95
96
Page 96
97
Page 97
98
Page 98
99
Page 99
100
Page 100
101
Page 101
102
Page 102
103
Page 103
104
Page 104
105
Page 105
106
Page 106
107
Page 107
108
Page 108
109
Page 109
110
Page 110
111
Page 111
112
Page 112
113
Page 113
114
Page 114
115
Page 115
116
Page 116
117
Page 117
118
Page 118
119
Page 119
120
Page 120
121
Page 121
122
Page 122
123
Page 123
124
Page 124
125
Page 125
126
Page 126
127
Page 127
128
Page 128
129
Page 129
130
Page 130
131
Page 131
132
Page 132
133
Page 133
134
Page 134
135
Page 135
136
Page 136
137
Page 137
138
Page 138
139
Page 139
140
Page 140
141
Page 141
142
Page 142
143
Page 143
144
Page 144
145
Page 145
146
Page 146
147
Page 147
148
Page 148
149
Page 149
150
Page 150
151
Page 151
152
Page 152
153
Page 153
154
Page 154
155
Page 155
156
Page 156
157
Page 157
158
Page 158
159
Page 159
160
Page 160
161
Page 161
162
Page 162
163
Page 163
164
Page 164
165
Page 165
166
Page 166
167
Page 167
168
Page 168
169
Page 169
170
Page 170
171
Page 171
172
Page 172
173
Page 173
174
Page 174
175
Page 175
176
Page 176
177
Page 177
178
Page 178
179
Page 179
180
Page 180
181
Page 181
182
Page 182
183
Page 183
184
Page 184
185
Page 185
186
Page 186
187
Page 187
188
Page 188
189
Page 189
190
Page 190
191
Page 191
192
Page 192
193
Page 193
194
Page 194
195
Page 195
196
Page 196
197
Page 197
198
Page 198
199
Page 199
200
Page 200
201
Page 201
202
Page 202
203
Page 203
204
Page 204
205
Page 205
206
Page 206
207
Page 207
208
Page 208
209
Page 209
210
Page 210
211
Page 211
212
Page 212
213
Page 213
214
Page 214
215
Page 215
216
Page 216
217
Page 217
218
Page 218
219
Page 219
220
Page 220
221
Page 221
222
Page 222
223
Page 223
224
Page 224
225
Page 225
226
Page 226
227
Page 227
228
Page 228
229
Page 229
230
Page 230
231
Page 231
232
Page 232
233
Page 233
234
Page 234
235
Page 235
236
Page 236
237
Page 237
238
Page 238
239
Page 239
240
Page 240
241
Page 241
242
Page 242
243
Page 243
244
Page 244
245
Page 245
246
Page 246
247
Page 247
248
Page 248
249
Page 249
250
Page 250
251
Page 251
252
Page 252
253
Page 253
254
Page 254
255
Page 255
256
Page 256
257
Page 257
258
Page 258
259
Page 259
260
Page 260
261
Page 261
262
Page 262
263
Page 263
264
Page 264
265
Page 265
266
Page 266
267
Page 267
268
Page 268
269
Page 269
270
Page 270
271
Page 271
272
Page 272
273
Page 273
274
Page 274
275
Page 275
276
Page 276
277
Page 277
278
Page 278
279
Page 279
280
Page 280
281
Page 281
282
Page 282
283
Page 283
284
Page 284
285
Page 285
286
Page 286
287
Page 287
288
Page 288
289
Page 289
290
Page 290
291
Page 291
292
Page 292
293
Page 293
294
Page 294
295
Page 295
296
Page 296
297
Page 297
298
Page 298
299
Page 299
300
Page 300
301
Page 301
302
Page 302
303
Page 303
304
Page 304
305
Page 305
306
Page 306
307
Page 307
308
Page 308
309
Page 309
310
Page 310
311
Page 311
312
Page 312
313
Page 313
314
Page 314
315
Page 315
316
Page 316
317
Page 317
318
Page 318
319
Page 319
320
Page 320
321
Page 321
322
Page 322
323
Page 323
324
Page 324
325
Page 325
326
Page 326
327
Page 327
328
Page 328
329
Page 329
330
Page 330
331
Page 331
332
Page 332
333
Page 333
334
Page 334
335
Page 335
336
Page 336
337
Page 337
338
Page 338
339
Page 339
340
Page 340
341
Page 341
342
Page 342
343
Page 343
344
Page 344
345
Page 345
346
Page 346
347
Page 347
348
Page 348
349
Page 349
350
Page 350
351
Page 351
352
Page 352
353
Page 353
354
Page 354
355
Page 355
356
Page 356
357
Page 357
358
Page 358
359
Page 359
360
Page 360
361
Page 361
362
Page 362
363
Page 363
364
Page 364
365
Page 365
366
Page 366
367
Page 367
368
Page 368
369
Page 369
370
Page 370
371
Page 371
372
Page 372
373
Page 373
374
Page 374
375
Page 375
376
Page 376
377
Page 377
378
Page 378
379
Page 379
380
Page 380
381
Page 381
382
Page 382
383
Page 383
384
Page 384
385
Page 385
386
Page 386
387
Page 387
388
Page 388
389
Page 389
390
Page 390
391
Page 391
392
Page 392
393
Page 393
394
Page 394
395
Page 395
396
Page 396
397
Page 397
398
Page 398
399
Page 399
400
Page 400
401
Page 401
402
Page 402
403
Page 403
404
Page 404
405
Page 405
406
Page 406
407
Page 407
408
Page 408
409
Page 409
410
Page 410
411
Page 411
412
Page 412
413
Page 413
414
Page 414
415
Page 415
416
Page 416
417
Page 417
418
Page 418
419
Page 419
420
Page 420
421
Page 421
422
Page 422
423
Page 423
424
Page 424
425
Page 425
426
Page 426
427
Page 427
428
Page 428
429
Page 429
430
Page 430
431
Page 431
432
Page 432
433
Page 433
434
Page 434
435
Page 435
436
Page 436
437
Page 437
438
Page 438
439
Page 439
440
Page 440
441
Page 441
442
Page 442
443
Page 443
444
Page 444
445
Page 445
446
Page 446
447
Page 447
448
Page 448
449
Page 449
450
Page 450
451
Page 451
452
Page 452
453
Page 453
454
Page 454
455
Page 455
456
Page 456
457
Page 457
458
Page 458
459
Page 459
460
Page 460
461
Page 461
462
Page 462
463
Page 463
464
Page 464
465
Page 465
466
Page 466
467
Page 467
468
Page 468
469
Page 469
470
Page 470
471
Page 471
472
Page 472
473
Page 473
474
Page 474
475
Page 475
476
Page 476
477
Page 477
478
Page 478
479
Page 479
480
Page 480
481
Page 481
482
Page 482
483
Page 483
484
Page 484
485
Page 485
486
Page 486
487
Page 487
488
Page 488
489
Page 489
490
Page 490
491
Page 491
492
Page 492
493
Page 493
494
Page 494
495
Page 495
496
Page 496
497
Page 497
498
Page 498
499
Page 499
500
Page 500
501
Page 501
502
Page 502
503
Page 503
504
Page 504
505
Page 505
506
Page 506
507
Page 507
508
Page 508
509
Page 509
510
Page 510
511
Page 511
512
Page 512
513
Page 513
514
Page 514
515
Page 515
516
Page 516
517
Page 517
518
Page 518
519
Page 519
520
Page 520
521
Page 521
522
Page 522
523
Page 523
524
Page 524
525
Page 525
526
Page 526
527
Page 527
528
Page 528
529
Page 529
530
Page 530
531
Page 531
532
Page 532
533
Page 533
534
Page 534
535
Page 535
536
Page 536
537
Page 537
538
Page 538
539
Page 539
540
Page 540
541
Page 541
542
Page 542
543
Page 543
544
Page 544
545
Page 545
546
Page 546
547
Page 547
548
Page 548
549
Page 549
550
Page 550
551
Page 551
552
Page 552
553
Page 553
554
Page 554
555
Page 555
556
Page 556
557
Page 557
558
Page 558
559
Page 559
560
Page 560
561
Page 561
562
Page 562
563
Page 563
564
Page 564
565
Page 565
566
Page 566
567
Page 567
568
Page 568
569
Page 569
570
Page 570
571
Page 571
572
Page 572
573
Page 573
574
Page 574
575
Page 575
576
Page 576
577
Page 577
578
Page 578
579
Page 579
580
Page 580
581
Page 581
582
Page 582
583
Page 583
584
Page 584
585
Page 585
586
Page 586
587
Page 587
588
Page 588
589
Page 589
590
Page 590
591
Page 591
592
Page 592
593
Page 593
594
Page 594
595
Page 595
596
Page 596
597
Page 597
598
Page 598
599
Page 599
600
Page 600
601
Page 601
602
Page 602
603
Page 603
604
Page 604
Settings